Wat is het FODMAP dieet en waar helpt het tegen?

Heb jij wel eens gehoord van het FODMAP dieet en vraag jij je af of het iets voor je is? In deze blog vertellen we je er alles over. Je leest wat het FODMAP dieet precies inhoudt, hoe het werkt, wat je mag eten en welke personen er baat bij kunnen hebben. Daarna kun je samen met je huisarts beslissen of het FODMAP dieet bij je past. 

Kort samengevat: dit is het FODMAP dieet 

Kort samengevat is FODMAP een dieet dat laag is in bepaalde soorten suikers. Deze suikers veroorzaken bij sommige mensen darmklachten. Zij ervaren zoveel lichamelijk nadelen dat het dagelijkse leven kan worden bemoeilijkt. Zo kan het een behoorlijke uitdaging zijn om naar je werk te gaan of deel te nemen aan een sociaal evenement.

Door de specifieke FODMAP suikers te beperken, kunnen zij hun maagklachten met dit dieet beter onder controle houden. Ze voelen zich niet alleen lichamelijk beter, maar gaan ook weer met meer zelfvertrouwen en plezier door leven. 

Wat is de betekenis van FODMAP?

FODMAP staat voor fermenteerbare oligosacchariden, disacchariden, monosacchariden en polyolen. Al deze korte-keten koolhydraten eigenlijk suikers, worden minder goed opgenomen door de dunne darm. Bij sommige mensen veroorzaakt dit maagklachten. Dat terwijl anderen nauwelijks last hebben van lichamelijke klachten of FODMAP symptomen. 

De koolhydraten in FODMAP voedingsmiddelen zorgen niet alleen voor een ophoping van overtollig water in het spijsverteringskanaal, maar worden ook slecht verteerd. Daarnaast  veroorzaken ze ongewenste darmfermentatie. Mensen die last hebben van de bovengenoemde FODMAP koolhydraten, ervaren meestal enkele van deze symptomen:

• Krampen
• Constipatie
• Diarree
• Gevoel van aandrang
• Opgeblazen gevoel in de buik
• Gas en winderigheid (overmatig winden laten)

Voor wie is het FODMAP dieet bedoeld?

Het FODMAP dieet is ontwikkeld voor mensen die slecht reageren op FODMAP voedingsmiddelen. Het gaat dan meestal om mensen met IBS of het prikkelbare darm syndroom of SIBO. Dit is een overgroei van bacteriën in de dunne darm.

Een prikkelbare darm of IBS komt vaker voor dan je denkt. Dit is zelfs de nummer één spijsverteringsaandoening in de Verenigde Staten. Ongeveer 60% van de mensen met IBS hebben last van FODMAP voedingsmiddelen in hun eetpatroon. 

Mensen met SIBO hebben daarentegen al last van een overgroei van bacteriën in het spijsverteringskanaal. Het laatste wat ze willen is voedsel eten dat meer fermentatie veroorzaakt. Dit voedt de bacteriën en kan de symptomen zelfs verhogen.

Hoe werkt het FODMAP dieet?

Het FODMAP dieet is over het algemeen niet bedoeld als eetpatroon voor de lange termijn. Dat komt omdat het dieet zo beperkend is. In plaats daarvan is het een manier om systematisch te ontdekken welke voedingsmiddelen verstoring veroorzaken in je lichaam. 

Op deze manier kun je ze uit jouw eetpatroon schrappen of ze slechts in zeer kleine hoeveelheden eten. Dit dieet kan helpen om problemen te identificeren en aan te pakken. Nog voordat je begint met medicatie of andere behandelingen voor IBS of SIBO. In sommige gevallen kan het dieet de bestaande symptomen verhelpen of flink verminderen.

De 3 essentiële stappen in een FODMAP dieet

• Onthoud je van FODMAP voedingsmiddelen (zie ook de onderstaande lijst)
• Herintroduceer voeding geleidelijk om te zien hoe je spijsvertering erop reageert
• Beperk of vermijd voeding waarvan je weet dat ze symptomen veroorzaken

Het eliminatie gedeelte van het FODMAP dieet is de 1e stap en duurt meestal tussen de 2 en 6 weken. Veel mensen die met een FODMAP dieet beginnen, doen dit op aanraden van hun huisarts. Sommige mensen staan ook onder behandeling van een geregistreerde diëtist. 

Op deze manier ben je er zeker van dat je alle noodzakelijke voedingsmiddelen vermijdt. 

Hieronder lees je een uitgebreide lijst met punten om er zeker van te zijn dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt van de voedingsmiddelen die je wel eet. Een diëtist kan je ook helpen beslissen wanneer je bepaalde voedingsmiddelen weer moet toevoegen. Op deze manier kun je zien of dit de klachten en de spijsverteringsproblemen veroorzaakt.

Van een diëtist krijg je de opdracht om een eetdagboek bij te houden. Hierin noteer je alles wat je op een dag nuttigt. Je moet ook bijhouden hoe je je voelt en of je last krijgt van symptomen. Dat is vooral belangrijk als je weer voedingsmiddelen gaat toevoegen.

Wat is de FODMAP lijst?

FODMAP-rijke voedingsmiddelen

Voeding die rijk is aan FODMAP en aan het begin van het dieet worden vermeden zijn: 

• Voeding op basis van rogge en tarwe.  Zoals crackers, brood, pasta en ontbijtgranen. 
• Bonen en linzen
• Melk met lactose, yoghurt, ijs, slagroom en veel zachte kazen
• Fruit zoals mango, watermeloen, kersen, appels, pruimen, nectarines, perzik en peer
• Groente zoals ui, knoflook, bloemkool, champignons, asperges, peulen en artisjok
• Natuurlijke en kunstmatige zoetstoffen zoals agave, honing, maïssiroop, xylitol, sorbitol, mannitol, maltitol en isomalt in suikervrije mints en kauwgom
• Voeding met inuline dat wordt toegevoegd voor extra vezels

FODMAP-arme voedingsmiddelen

De voedingsmiddelen die je mag eten op het FODMAP dieet zijn:

• Vlees en gevogelte
• Vis en zeevruchten
• Eieren
• Tofu
• Rijst, quinoa, maïs en haver
• Glutenvrije pasta
• Sommige kazen waaronder cheddar, feta, brie en camembert
• Amandelmelk
• Aardappelen en cassave
• Noten en zaden (alleen in kleine hoeveelheden)
• Lactosevrije zuivel
• Tomaat, komkommer, courgette, selderij, bok choy, paprika en aubergines
• Vruchten zoals ananas, sinaasappelen, meloen, kiwi, druiven en bessen
• Olijfolie en kokosolie
• Veel specerijen en kruiden

Je kunt water en muntthee drinken tijdens dit dieet. Koffie en zwarte thee zijn toegestaan, maar de cafeïne in deze dranken is meestal problematisch voor mensen met IBS.

Bottenbouillon is een andere uitstekende keuze. In tegenstelling tot veel andere dranken bevat bottenbouillon geen suikers of zoetstoffen. Daarnaast is bottenbouillon een goede natuurlijke bron van eiwitten, waaronder collageen. Dit is één van de basisbouwstenen van het lichaam.

Bottenbouillon kun je drinken, maar je kunt het ook gebruiken om je recepten op smaak te brengen en extra eiwitten toe te voegen. Bijvoorbeeld bij het maken van zelfgemaakte soepen of het koken van rijst.

Recepten die het FODMAP dieet een stuk aangenamer maken

Als je de tijd neemt om een FODMAP dieet te volgens, dan wil je dit natuurlijk wel goed doen. Doe je dit niet, dan zijn de resultaten veel minder nauwkeurig. Het helpt enorm als je zoveel mogelijk maaltijden zelf kunt bereiden. Ten eerste voorkomt dit dat je per ongeluk FODMAP voedingsmiddelen eet die verborgen zitten in bereide producten uit de supermarkt.

Daarnaast bespaart het je ook het eindeloos lezen van etiketten. Wees je ervan bewust dat des te meer voedsel bewerkt is, des te groter de kans is dat het FODMAP voedingsmiddelen bevat die je probeert te vermijden. Bovendien kun je op deze manier genieten van een schoner en voedzamer dieet. Hoe beperkend het FODMAP dieet ook kan zijn, er zijn nog steeds heel veel voedingsmiddelen die je mag eten. Enkele FODMAP recepten zijn:

• Omelet en andere eiergerechten
• Havermout met bessen en kaneel
• Rijstwafels met pindakaas 
• Glutenvrije pasta met bolognesesaus
• Geroosterde kip of ander vlees met groenten
• Gevulde paprika met kalkoen of quinoa
• Wraps met sla
• Tonijn of eiersalade
• Gevulde of gebakken aardappelen
• Gepocheerde zalm
• Gehaktbrood
• Tofu roerbak schotel
• Kippen groentesoep verrijkt met bottenbouillon

Om een kip groentesoep te maken laat je een restje kip sudderen in kippenbouillon met groenten die het FODMAP dieet toestaat. Zoals wortels en selderij. Om de soep steviger te maken kun je rijst of aardappel toevoegen. Breng dit op smaak met zout en peper. Je hebt een maaltijd die iedereen lekker vindt. Zelfs als deze mensen geen FODMAP dieet volgen.

Wat voor ervaringen hebben mensen met het FODMAP dieet?

Een groot percentage van de mensen heeft succes met het FODMAP dieet.  Zozeer zelfs dat het voor artsen die gespecialiseerd zijn in gastro- enterologie de eerste lijn van diagnose en behandeling is geworden. Meerdere studies hebben aangetoond dat een laag FODMAP dieet maagpijn met 81% vermindert. Bij een opgeblazen gevoel is dit 75%. Het is ook bewezen dat het de incidentie van winderigheid, diarree en constipatie vermindert. 

Je aan het dieet houden kan een uitdaging zijn. Maar, als je weet dat de kans groot is dat het specifieke voedingsmiddelen zijn die je een slecht gevoel geven, kan dit je door de moeilijke dagen heen helpen. Er zijn tegenwoordig veel forums online waarin mensen die het dieet volgen steun krijgen van andere mensen met spijsverteringsstoornissen. 

Ook worden er lekkere recepten en handige boodschappen tips gedeeld. Het aanbod van online middelen is tegenwoordig beter en groter dan ooit. Je kunt dus eenvoudig voedingsmiddelen bestellen. Zoals hoogwaardige bottenbouillon of biologische kruiden. Op deze manier weet je zeker dat je schoon eet en de dieetregels niet overtreedt.  

Zorg ervoor dat je de instructies van jouw zorgverlener of diëtist zorgvuldig opvolgt. Voeg FODMAP voedingsmiddelen niet te snel weer toe aan jouw eetpatroon. Het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat je symptomen blijft documenteren totdat je het dieet hebt afgerond. 

Is een FODMAP dieet nuttig?

Het is duidelijk dat het low FODMAP dieet zeer nuttig is voor mensen met IBS, SIBO en andere spijsverteringsproblemen. Als je eenmaal weet welke voedingsmiddelen ongewenste spijsverteringssymptomen veroorzaken, kun je het eten ervan een leven lang vermijden. 

Patiënten met IBS hebben in klinische studies aangegeven dat het FODMAP dieet de kwaliteit van hun leven heeft verbeterd. Zeker als de symptomen of hun aandoening ze in hun dagelijks leven beperkt. Met dit dieet houden zij de symptomen onder controle.

Voor artsen is het FODMAP dieet essentieel. Het stelt ze in staat om een behandelplan op te stellen voor patiënten waarvan ze willen weten wat de oorzaak is van de spijsverteringsstoornissen. Soms stellen ze zo ook de definitieve IBS diagnose. Dit kan hen helpen bij verzekering codering,  opvolging van patiënten of doorverwijzingen.

Ongeacht of het FODMAP dieet nu wel of niet geschikt is voor jou. Je kunt altijd baat hebben bij bottenbouillon. BABS Bottenbouillon maakt het je gemakkelijk. Onze bouillon kun je online bestellen en snel thuis laten bezorgen. Wil je meer weten over bottenbouillon?

Bekijk dan ook eens onze website. Daar ervaar je zelf waarom steeds meer mensen kiezen voor bottenbouillon om hun gezondheid te ondersteunen.

De op de website beschikbare informatie is uitsluitend bedoeld voor algemene gezondheidsinformatie. Deze is niet bedoeld als vervanging voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. De informatie op deze website dient niet te worden opgevat als een medisch advies. De gebruiker dient voor zijn gezondheidsbehoeften niet uitsluitend te vertrouwen op de informatie die op de website wordt verstrekt. Alle specifieke medische vragen dienen te worden voorgelegd aan de zorgverlener. De gebruiker dient medisch advies in te winnen met betrekking tot zijn gezondheid, voordat deze begint met voedings- en/of afslankadvies. Indien de gebruiker ervoor kiest de op de website beschikbare informatie te gebruiken zonder voorafgaand overleg met en toestemming van zijn arts, stemt de gebruiker ermee in de volledige verantwoordelijkheid voor de beslissingen te aanvaarden. Ook stemt de gebruiker ermee in het bedrijf, de werknemers, de contractanten en alle gelieerde bedrijven te vrijwaren van enige aansprakelijkheid met betrekking tot letsel of ziekte van de gebruiker of de gebruikers eigendommen die voortvloeien uit of verband houden met het gebruik van deze informatie door de gebruiker.